Trening medyczny
Trening medyczny
jako składowa treningu sportowego
dr n.med. w zakresie biologii medycznej, magister fizjoterapii, specjalista medycyny i rehabilitacji sportowej. Instruktor Rekreacji Ruchowej ze specjalnością Narciarstwo Zjazdowe, instruktor Nordic Walking, Trener Medyczny. Wieloletnie doświadczenie kliniczne z wykorzystaniem nowoczesnych Metod Fizjoterapeutycznych zdobywała w SP CSK WUM w Zakładzie Rehabilitacji, oraz współpracując indywidualnie z zawodnikami Kadry Narodowej Badminton i Squash. Wykładowca Akademicki. Pasjonatka sportu. Czynnie uprawia – narciarstwo, wspinaczkę, badmintona oraz od 3 lat wioślarstwo.
Zastosowanie Treningu Medycznego
• stały element treningu sportowego
• możliwość prowadzenia treningu w przypadku kontuzji
• jako element fizjoterapii po kontuzji
• jako profilaktyka kontuzji w sporcie
• jako profilaktyka wad postawy u dzieci
• jako forma fizjoterapii w przypadku
występowania wad postawy u dzieci
Cele Treningu Medycznego
Diagnoza problemu zawodnika – różnicowanie problemu – problem lokalny czy globalny obejmujący kilka struktur. W większości przypadków komponenta jest mieszana (doświadczenie kliniczne autora). Ustalamy czynnik dominujący.
Analiza wzorca ruchowego – analiza czynności przy których występuje ból/ dysfunkcja, ocena całego łańcucha kinematycznego – czyli wszystkich składowych biorących udział w ruchu generującym dolegliwości bólowe/dysfunkcję. Analiza funkcjonalna uwzględniająca możliwość korekcji pozycji w trakcie ruchu, siłę mięśniową i koordynację ruchową.
Korekcja wzorca ruchowego – praca nad mobilnością stawów
i korekcją napięć mięśniowych. Należy zwrócić uwagę na poprawność wzorca ruchowego podczas treningu, szczególnie w fazie treningu siłowego oraz w czasie treningu specjalistycznego pod daną dyscyplinę sportową.
Trening sportowy, niezależnie czy dotyczy zawodowca czy amatora powinien charakteryzować się pewnego rodzaju stałymi składowymi. W treningu sportowy wyróżniamy trening kształtujący siłę, szybkość, wytrzymałość jako podstawowe elementy oraz gibkość, skoczność, technikę i koordynację ruchową [Teoria sportu: Januszewski, Żurek 1995].
Dodatkowo przygotowania zawodnika w skali sezonu dzielimy na: makro, mezo i mikro cykle, specyficzne i charakterystyczne dla każdej dyscypliny sportowej.
Czym zatem jest Trening Medyczny i gdzie w naszym cyklu przygotowań powinniśmy go umiejscowić? Czy powinien być stałą komponentą przygotowań, czy też powinien być stosowany doraźnie w przypadku kontuzji zawodnika, a może jako element profilaktyki?
Zacznijmy od tego czym jest Trening Medyczny i czym powinien się charakteryzować. Przeglądając dostępne piśmiennictwo oraz źródła internetowe można śmiało powiedzieć, że ilu trenerów tyle definicji. Zatem skupię się nie na definiowaniu i teoretyzowaniu zagadnienia a raczej na przedstawieniu go z punktu widzenia fizjoterapeuty, specjalisty medycyny i rehabilitacji sportowej, sportowca amatora i trenera prowadzącego zajęcia „Trening Medyczny”.
„Trening Medyczny” jest to forma treningu funkcjonalnego skupiająca się na poprawie wzorca ruchowego, z uwzględnieniem dysfunkcji w obrębie narządu ruchu i maksymalnej możliwej do osiągnięcia ich korekcji.” [definicja autora]
Trening Medyczny ma również zastosowanie i powinien być istotnym elementem sportu dzieci i młodzieży. Jest to inwestycja w przyszłość młodego sportowca ponieważ raz nabyte poprawne wzorce ruchowe, w późniejszym okresie łatwiej jest podtrzymywać, niż dorosłego zawodnika uczyć od podstaw.
Regularnie stosowany Trening Medyczny może pełnić również rolę profilaktyki kontuzji i przeciążeń w sporcie. Dostępne są liczne publikacje dotyczące występowania dolegliwości bólowych u sportowców. Badania w wielu przypadkach wykazują, że u podłoża wystąpienia kontuzji leży nieprawidłowy wzorzec aktywności mięśniowej przed wystąpieniem bólu. Wydaje się zatem, że praca nad poprawą kontroli nerwowo- mięśniowej oraz poprawa balansu mięśniowego, jako forma profilaktyki może być skuteczną formą zmniejszenia częstości występowania kontuzji.
Autorka tekstu: Sylwia Stępniewska
Fot. Małgorzata Nowotnik,
Centrum Wspinaczkowe Murall
Bibliografia:
• Silverthorn D.U. Fizjologia Człowieka. Zintegrowane podejście. PZWL. 2018
• Kowalska J., Kopacz K., Fronczek M., Padula G., Domżalski M. Muscle activity alternations in preadolescent swimmers with shoulder pain. Polish Journal of Sports Medicine, 2022; 1(4); Vol. 38, 11-16
• Worsley P., Warmer M., Mottram S., et al. Motor control retraining exercises for shoulder impingement: Effects on function, muscle activation, and biomechanics in young adults.
J Shoulder Elb Surg 2013; 22(4): e11-e9
• Bania A., Krzywański J., Krysztofiak H., Furgał w., Pedrycz A. Epidemiology of injuries and ilnesses among sportsmen of chosen sport disciplineswith special interest in polish sportsen during XXXI Olimpic Games in Rio De Janeiro. Polish Journal of Sports Medicine 2016; 32 (4)