Parawioślarstwo

Mistrzostwa Świata Racice 2022r.
srebrny medal Jolanta Majka i Michał Gadowski
fot. Tomasz Kaźmierczak

 Wioślarstwo dla osób niepełnosprawnych – kolejna dyscyplina o wymiarze integracyjnym. Wioślarze niepełnosprawni trenują i rozgrywają swoje zawody na tych samych obiektach, na których ścigają się ich pełnosprawne koleżanki i koledzy. Zasadniczo niewiele różni się od wioślarstwa uprawianego przez osoby pełnosprawne. Różni się technika wiosłowania. O ile w przypadku osób sprawnych ogromną rolę odgrywa praca nóg. O tyle niepełnosprawni do napędzania łódki używają jedynie górnych partii ciała. Wioślarstwo jest najmłodszą z paralimpijskich dyscyplin, która weszła do programu igrzysk paralimpijskich w Pekinie w 2008 r.

Historia
Pierwsze regaty dla wioślarzy niepełnosprawnych odbyły się w 2002 r. w Hiszpanii. Rok później rozegrano pierwsze mistrzostwa świata. W Polsce początki wioślarstwa osób niepełnosprawnych datuje się na 2006 r. Przede wszystkim w związku z tym na pochwałę zasługuje za tę inicjatywę prezes PKPar Longin Komołowski i prezes PZTW Ryszard Stadniuk. Pierwszym trenerem koordynatorem został Tomasz Kaźmierczak, który pełni tę funkcję do dziś. Ważną osoba która współpracuje z nami od 2006 roku jest postać dr Krzysztofa Krupeckiego ( wieloletni trener kadry osób pełnosprawnych w wioślarstwie, trener kadry Olimpijskiej) wspiera nas swoim doświadczeniem i wiedzą. Uczestniczy z nami od 2006 roku w wszystkich akcjach szkoleniowych ( dwukrotnie na Igrzyskach Paralimpijskich 2008,2012 jako członek sztabu szkoleniowego). Wioślarze reprezentowali nasz kraj na licznych imprezach sportowych, to m.in.: Igrzyska Paralimpijskie w Pekinie w 2008 r. Paralimpijskie Igrzyska w Londynie w 2012 r. Igrzyska Paralimpijskie w Rio de Janeiro w 2016 r. Igrzyska Paralimpijskie w TOKIO 2020, Mistrzostwa Świata od 2006 r. Puchary Świata i regaty międzynarodowe od 2006 r. Mistrzostwa Europy i Mistrzostwa Świata na ergometrze wioślarskim. Startowaliśmy z sukcesami, przywożąc medale mistrzostw świata – trzy srebrne (2006, 2018,2022 r.) i pięć brązowych (2006, 2007, 2009, 2017, 2018 r.). Każdego roku ( od 2008 roku) zdobywamy też krążki podczas Mistrzostw Świata i Europy na ergometrze wioślarskim. Aż do Igrzysk Paralimpijskich w Rio de Janeiro wioślarze niepełnosprawni rywalizowali na dystansie 1000 m. W 2017 r. zmieniono go na 2000 m. i taki dystans obowiązuje od igrzyskach
w Tokio w 2020 r.

Kwalifikacje do igrzysk
Na igrzyska kwalifikuje się 12 osad (państw) w danej konkurencji sportowej. Kwalifikacje uzyskujemy na trzy sposoby:
– osada, która rok przed igrzyskami paralimpijskimi na mistrzostwach świata uzyska odpowiednie miejsce w swojej kategorii, automatycznie uzyskuje kwalifikację
paralimpijską:
• PR1M1x: 7 pierwszych osad
• PR1W1x: 7 pierwszych osad
• PR2Mix2x: 6 pierwszych osad
• PR3Mix2x: 5 pierwszych osad
• PR3Mix4+: 6 pierwszych osad
– w roku Igrzysk paralimpijskich w kwietniu organizowane są dodatkowe regaty kwalifikacyjne kontynentalne dla osad PR1M1x, PR1W1x i PR3Mix2x, w których osady z danego kontynentu mogą zdobyć jedno dodatkową kwalifikacje na danym kontynencie,
– w roku Igrzysk paralimpijskich w maju organizowane są dodatkowe regaty kwalifikacyjne końcowe, w których osady z całego świata mogą zdobyć:
• jedną dodatkową kwalifikacje w kategoriach:PR1M1x, PR1W1x i PR3Mix2x
• dwie dodatkowe kwalifikacje w kategoriach PR2Mix2x i PR3Mix4+
– ostatnie miejsca przydziela komisja międzynarodowa FISA osadom (tylko w konkurencjach PR2Mix2x, PR3Mix2x i PR3Mix4+) – krajom, które:
• są organizatorem Igrzysk Paralimpijskich
• nie mają kwalifikacji w danej konkurencji, a szkolą zawodników niepełnosprawnych i biorą czynny udział w rywalizacji międzynarodowej.

Zasady gry
Wyróżniamy cztery kategorie osad paralimpijskich w wioślarstwie osób niepełnosprawnych: PR1M1x (ASM1x), jedynka mężczyzn i PR1W1x (ASW1x), jedynka kobiet. Zawodnik wiosłuje dwoma wiosłami – wykonuje ruch wioślarski, używając rąk i górnych partii mięśniowych tułowia. Zawodnik siedzi na specjalnym siedzisku. Zapięty jest pasami na wysokości bider ( pas bezpieczeństwa), a dolna część odcinka lędźwiowego powinna przylegać do oparcia podczas wykonywania ruchu wioślarskiego. Łódź wyposażona jest w specjalne pływaki z dwóch stron, ponieważ zabezpieczają wioślarza przed wywrotką.
PR2Mix2x (TAmix2x), osada damsko-męska. Zawodnicy wiosłują dwoma wiosłami. Startujący wykonują ruch rąk i tułowia.
Zawodnik siedzi na siedzisku zamontowanym na stałe, ma unieruchomione nogi.
PR3Mix4+ (LTAmix4+), osada damsko-męska (dwie kobiety, dwóch mężczyzn + sternik).Zawodnicy wiosłują jednym wiosłem. Wykonują pełny ruch wioślarski, używając nóg, tułowia i rąk. Osada składa się z dwóch osób z dysfunkcją wzroku i dwóch – z dysfunkcją ruchu. Jeden zawodnik z wadą wzroku może mieć grupę B3, druga musi mieć grupę B2 lub B1. Sternik może być dowolnej płci i może być osobą pełnosprawną.
Jest jeszcze jedna kategoria, która od 2024 roku będzie konkurencją paralimpijską – PR3Mix2x, osada damsko-męska. Zawodnicy wiosłują dwoma wiosłami. Wykonują pełny ruch wioślarski, używając nóg, tułowia i rąk. Osada składa się kobiety i mężczyzny, jedna osoba z dysfunkcją wzroku (grupa B1 lub B2). Druga – z dysfunkcją ruchu (każda kończyna musi mieć min. 20 punktów podczas oceny testu sprawności). Oraz dwie konkurencje, których nie ma w programie Igrzyskach Paralimpijskich:
PR2M1x i PR2W1x – jedynka męska i damska w kategorii PR2, konkurencja rozgrywana na zawodach międzynarodowych, Pucharach Świata, Mistrzostwach Świata
PR3M2- i PR3W2 – osada damsko lub męska. Zawodnicy wiosłują jednym wiosłem. Wykonują pełny ruch wioślarski, używając nóg, tułowia i rąk. Osada składa się z jednej osoby z dysfunkcją wzroku i jednej z dysfunkcją ruchu. Konkurencja rozgrywana na zawodach międzynarodowych, Pucharach Świata, Mistrzostwach Świata

Sprzęt
Wioślarstwo osób niepełnosprawnych dzieli się na dwie zasadnicze kategorie. W zależności od liczby używanych wioseł, dlatego każdy wioślarz może operować jednym lub dwoma. Nieco specyficzny jest sprzęt wioślarzy niepełnosprawnych. Różnice sprzętowe pomiędzy wioślarstwem pełnosprawnym a niepełnosprawnym to przede wszystkim: łodzie szersze bardziej stabilne, pływaki w kategorii PR1, brak szyn i wózków w kategorii PR1 i PR2, inne kategorie startowe: PR1, PR2, PR3.

Jolanta i Michał sztandarowa dwójka, medalowy debel
Jolanta Majka, wcześniej Pawlak, jest osobą niepełnosprawną ruchowo od urodzenia. Pierwsze kroki w sporcie stawiała w pływaniu. Była reprezentantką kraju w mistrzostwach Europy, świata i podczas Igrzysk Paralimpijskich w Sydney w 2000 r.
Następnie – od 2006 r., zaczęła uprawiać wioślarstwo. Trenuje ją Tomasz Kaźmierczak. Jolanta związana jest z wioślarstwem osób niepełnosprawnych od początku funkcjonowania tej dyscypliny w Polsce. Zdobyła z partnerem z łodzi – Piotrem Majką, trzy medale mistrzostw świata, srebro w Eton w 2006 r. Dwa brązowe krążki
w 2007 i 2009 r. A także wywalczyła szóste miejsce na Igrzyskach Paralimpijskich
w Pekinie w 2008 r.

Zmiana przepisów
Po zmianie przepisów kwalifikacyjnych para Jolanta, Piotr nie mogła już wspólnie startować (pobrali się, pozostając życiowymi partnerami). Szybko udało się znaleźć nowego zawodnika – Michała Gadowskiego, który od 2010 r. trenuje wspólnie z Jolantą. W tym teamie trzykrotnie wystartowali w Igrzyskach Paralimpijskich: w Londynie w 2012 (jedenaste miejsce), Rio de Janeiro w 2016 r. (szóste miejsce), TOKIO 2020 (szóste miejsce). Rokrocznie Pani Jola startowała w mistrzostwach świata, zajmując lokaty od drugiej do dziesiątej. Po zmianie dystansu z 1000 m na 2000 m w Mistrzostwach Świata w 2017 r. wywalczyła z Michałem brąz. Jolanta wraz z Michałem wywalczyła srebrny medal Mistrzostw Świata w Płowidi w w 2018 roku. Z tej samej imprezy Jolanta Majka przywiozła brąz w jedynce. Parawioślarska osada Jolanta Majka/ Michał Gadowski (PR2xMix2x) zdobyła brązowy medal mistrzostw Europy 2020 r. rozegranych na torze regatowym poznańskiej Malty. Mistrzostwa Świata na ergometrze wioślarskim BOSTON marzec 2020 r. złoty medal.Niemal tydzień trwała wirtualna rywalizacja o medale Mistrzostw Świata 2021 na ergometrach wioślarskich, zmierzyło się 953 zawodników z 63 krajów. W kategorii PR2 z rekordami Polski, srebrne medale wywalczyli, bez wątpienia nasi pewniacy na Igrzyska: Jolanta Majka i Michał Gadowski. Sukcesy 2022 r. to Puchar Świata w Poznaniu – złoty medal PR2Mix2x, Mistrzostwa Europy Monachium 2022 – brązowy medal PR2Mix2x i Mistrzostwa Świata Racice (Czechy) 2022 – srebrny medal PR2Mix2x. Wreszcie Mistrzostwa Świata na ergometrach wioślarskich, Canada, Toronto i złoto w PR2 kobiet. Sukcesy pozostałych zawodników, Michał Gadowski złoto PR2 mężczyzn. Srebro Jan Folga PR1 i Piotr Błażejczak PR3 ciut za podium, czwarta.

W materiale wykorzystano:
tekst: Eryk Gospodarczyk
aktualizacja: Tomasz Kaźmierczak
zdjęcia: Tomasz Kaźmierczak, Adrian
Strykowski/Polski Komitet Paralimpijski